Funkcje witaminy B2 w organizmie

Dlaczego myśląc o ciąży od razu nasuwa się suplementacja kwasu foliowego? Jak ważna jest rola kwasu foliowego w ciąży dla jej prawidłowego przebiegu? Jak długo brać kwas foliowy w ciąży? Kiedy zacząć zażywać kwas foliowy? Na te i inne pytania odpowiemy w artykule.Spis treści:Kwas foliowy- właściwości i działaniePo co kobiecie kwas foliowy w ciąży?Jaka jest rekomendowana dawka kwasu foliowego w ciąży?Kwas foliowy a planowanie ciążyJaki kwas foliowy stosować?W czym jest kwas foliowy?- Źródła kwasu foliowego w pożywieniu?Nadmiar i niedobór kwasu foliowego w ciążyKwas foliowy, znany także pod nazwami: folacyna, kwas listny, witamina B9, witamina B11, czy witamina M. Jest to organicznym związek chemicznym, należący do grupy witamin B rozpuszczalnych we wodzie. Czysty kwas foliowy występuje jedynie w formie syntetycznej. W pożywieniu natomiast występuje w postaci folianów, dlatego nazwa ta właściwa jest dla całej grupy związków. Poza śladowymi ilościami powstającymi przy udziale mikroflory jelitowej, nasz organizm nie jest zdolny do wytwarzania kwasu foliowego, w związku z czym musi on być dostarczony wraz z pożywieniem. Kwas foliowy- właściwości i działanie:• Bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, które są podstawowym składnikiem DNA człowieka. • Wraz z witaminą B12 pełni podstawową funkcję w procesach wzrostu, rozwoju i rozmnażania komórek. • Uczestniczy w regulacji, tworzeniu i dojrzewaniu erytrocytów (czerwone krwinki) • Bierze udział w procesie przekształcania homocysteiny do metioniny. • Uważany jest za czynnik, który może zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworów. • W trakcie ciąży zapobiega uszkodzeniu cewy nerwowej, z której kształtuje się rdzeń kręgowy i mózg płodu,• Niedobór kwasu foliowego pojawia się bardzo często w okresie ciąży, gdyż zapotrzebowanie na tą witaminę mimo zbilansowanej diety wzrasta wówczas dwukrotnie. Kwas foliowy niezbędny jest do powstawania i wzrostu komórek rozwijającego się płodu. Po co potrzebny jest kwas foliowy kobiecie w ciąży?W trakcie ciąży bardzo ważny jest moment kształtowania cewy nerwowej, z której rozwija się później mózg i rdzeń kręgowy dziecka. Niezamknięcie się cewy nerwowej prowadzi do powstawania wad rozwojowych. Obliczono, że suplementacja kwasem foliowym w trakcie ciąży zmniejsza ryzyko występowania wad cewy nerwowej o 70%. Do wad cewy nerwowej zalicza się deformacje czaszki (bezmózgowie, bezczaszkowie, przepuklina mózgowa) oraz deformacje kręgosłupa (rozszczep kręgosłupa, przepuklina oponowa lub oponowo-rdzeniowa). Niedobór może grozić też wadami serca, rozszczepem warg i podniebienia. Częstość WCN w Polsce wynosi 2-3 na 1000 urodzeń. Wady wrodzone OUN są drugą, co do częstości przyczyną zgonów noworodków z powodu wad wrodzonych. Polska jest w czołówce krajów o największym w Europie współczynniku zgonów z powodu wrodzonych wad cewy nerwowej.Ile kwasu foliowego w ciąży należy stosować?Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników: • kwas foliowy w okresie przedkoncepcyjnym dawka: 0,4 mg kwasu foliowego + 0,4 mg 5-MTHF/dzień• kwas foliowy w ciąży dawka do 12 tc.: 0,8 mg 5-MTHF/dzień • kwas foliowy w ciąży dawka po 12 tc.: 0,8 mg 5-MTHF/dzień • kwas foliowy w czasie połogu i podczas karmienia piersią dawka: 0,8 mg 5-MTHF/dzieńIstnieją przypadki, gdy dawka kwasu foliowego musi być wyższa. Ustala ją wtedy indywidualnie lekarz ginekolog.• Grupa pośredniego ryzyka: ciąża bliźniacza, wskaźnik BMI rodzącej powyżej 30, anemia megaloblastycznością, hiperhomocysteinemia• Grupa wysokiego ryzyka: kobiety z padaczką, kobiety u których w poprzednich ciążach stwierdzono wady cewy nerwowejDo którego tygodnia ciąży trzeba brać kwas foliowy, czy może kwas foliowy trzeba brać do końca ciąży?Wcześniejsze zalecenia dotyczące suplementacji kwasem foliowym skupiały się na okresie krytycznym dla prawidłowego zamykania cewy nerwowej dziecka, mającego miejsce w I trymestrze ciąży. Najnowsze rekomendacje z 2024 r. zalecają kontynuowanie suplementacji przez cały okres ciąży i rozciągnięcie go, aż do momentu zakończenia karmienia piersią. Badania wskazują szereg korzyści z kontynuowania podaży folianów przez cały okres ciąży, połogu i karmienia piersią zarówno dla matki i dziecka. Kwas foliowy dla płodu jest istotny w procesach takich jak podziały komórkowe, wzrost tkanek, produkcja białek, kwasów nukleinowych, ale także kształtowania się całego układu nerwowego dziecka oraz produkcji neurotransmiterów. Odpowiednia podaż obniża też ryzyko przedwczesnego porodu, zaś przyjmowanie witaminy B9 przez noworodka z mlekiem matki zapobiega anemii. Kwas foliowy- kiedy brać?Rano czy wieczorem? Na czczo czy po jedzeniu? Nie ma to znaczenia, bowiem na wchłanianie kwasu foliowego nie wpływa pora przyjmowania. Warto pamiętać jednak o regularnej suplementacji i dodatkowych witaminach, które są niezbędne dla prawidłowego przebiegu szlaku folianów tj.: witamina B12, witamina B6 i cholina.Kwas foliowy- planowanie ciążyZmiany hormonalne, które zachodzą w organizmie przyszłej matki ograniczają wchłanianie niektórych substancji, przez co trudne staje się pokrycie ich dziennego zapotrzebowania mimo zdrowej i zbilansowanej diety. Odpowiednia podaż niektórych z nich będzie ważna przed ciążą i na jej początku, dlatego warto zwrócić na nie uwagę w kontekście planowania poczęcia. Eksperci PTGP zapewniają, że odpowiednia podaż witamin, makro i mikroelementów ma pozytywny wpływ na rozwój płodu i zdrowie przyszłej matki.Obowiązujące rekomendacje PTGP z 2014 r. wskazują na konieczność suplementacji kwasu foliowego, jodu, witaminy D3, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i żelaza w okresie ciąży oraz konieczność suplementacji kwasu foliowego, jodu i witaminy D3 u kobiet które te ciąże planują, dzięki temu szanse na zdrowe potomstwo znacznie wzrastają. Więc czy warto brać kwas foliowy przed ciążą? Zdecydowanie tak- Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca suplementację aktywną formą 5-MTHF przez okres co najmniej 3 miesięcy przed planowaną ciążą, a potem kontynuowane przez całą ciążę i okres karmienia piersią.Jaki kwas foliowy w ciąży stosować?Syntetyczny kwas foliowy oraz foliany zawarte w żywności, by mogły być wykorzystane przez organizm, muszą zostać przekształcone w aktywny L-metylofolian. Przekształcenie to odbywa się na drodze wielu procesów enzymatycznych, przy czym finalny etap wiąże się z udziałem enzymu reduktazy (MTHFR). U niektórych osób występuje genetyczny niedobór reduktazy metylenotetrahydrofolianowej. Wtedy suplementacja kwasem foliowym może okazać się nieefektywna, zaś alternatywą jest podawanie aktywnej formy l-metylofolianu. Metafolina jest najbardziej zredukowaną forma kwasu foliowego, to forma aktywna, która trafia bezpośrednio do krwioobiegu. Szacuje się, że około 50% populacji w Polsce może mieć obniżoną aktywność enzymu biorącego udziału w przemianie kwasów foliowych. W najnowszych wytycznych możemy zaobserwować zmianę stanowiska PTPIG w kierunku zastąpienia kwasu foliowego jego aktywną formą. Kluczowymi zaletami formy 5-MTHF jest jej wysoka biodostępność, brak górnych tolerowanych poziomów spożycia, nie maskuje niedoborów witaminy B12 oraz fakt, że jest to forma, która naturalnie występuje w osoczu i w erytrocytach oraz osoczu pępowinowym.W czym jest kwas foliowy? Źródła kwasu foliowego w pożywieniu:• warzywa: sałata, szpinak, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, szparagi, bób, zielony groszek, buraki, pomidory,• ziarna, orzechy, pełnoziarniste pieczywo,• owoce cytrusowe, np. pomarańcze,• produkty pochodzenia zwierzęcego: wątroba, jaja, sery,• drożdże.Zarówno kwas foliowy jak i jego pochodne są wrażliwe na wysoką temperaturę, promienie UV, utlenianie i pH środowiska. Długotrwałe przechowywanie produktów spożywczych oraz proces ich obróbki wpływają negatywnie na ilość i przyswajalność kwasu foliowego. Dlatego tak ważne jest uzupełnienie diety o kwas foliowy w postaci odpowiednich suplementów. Nadmiar i niedobór kwasu foliowegoNiedobór kwasu foliowegoGłównymi przyczynami niedoboru kwasu foliowego i jego pochodnych są przed wszystkim: niedostateczna podaż w pożywieniu, zwiększone zapotrzebowanie (np. ciąża, laktacja), problemy z układem pokarmowym ((np. Choroba Leśniewskiego-Crohna, celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zaburzenia przemian biochemicznych kwasu foliowego jako skutek mutacji w obrębie enzymu reduktazy MTHFR lub jako skutek interakcji z niektórymi lekami stosowanymi w terapii różnych chorób. Do niedoboru kwasu foliowego może prowadzić też stosowanie antykoncepcji hormonalnej.Objawy niedoboru kwasu foliowego:• mrowienie i drętwienie kończyn• problemy z pamięcią i koncentracją• obniżony nastrój• stany psychotyczne lub depresyjne• zaburzenia wzroku i mowy• problemy ze stabilnością chodu• stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej• przebarwienia na paznokciach• osłabienie i zmęczenie• uciążliwe bóle głowy• blada cera• kołatanie serca• skrócenie oddechu• zahamowanie wzrostu u dzieciSkutki niedoboru witaminy B9: Lekceważące podejście do objawów świadczących o niedoborze witaminy B9 może prowadzić do schorzeń takich jak niedokrwistość megaloblastyczna, zaburzenia płodności, problemy z układem pokarmowym i układem krążenia, osteoporoza, miażdżyca i związane z nią dysfunkcje układu sercowo- naczyniowego czy nawracające stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, a u płodu powstawanie wad cewy nerwowej oraz zaburzeń w działaniu układu nerwowego.Nadmiar kwasu foliowego:Objawy zbyt dużych dawek kwasu foliowego:• stany depresyjne• bezsenność• rozdrażnienie • zaburzenia żołądkowo-jelitoweCzy można przedawkować kwas foliowy?Górny bezpieczny poziom spożycia nieaktywnego kwasu foliowego (kwas pteroilomonoglutaminowy) wynosi 1mg/dzień. Nadmiar nieaktywnej formy może wiązać się z potencjalnie szkodliwym wypływem na płód, jak również może maskować pierwszy objaw niedoboru witaminy B12 jakim jest niedokrwistość megaloblastyczna. WażneDo kiedy brać kwas foliowy? zaleca się suplementację kwasem foliowym kobietom planującym ciążę minimum 3 miesiące przez planowanym poczęciem, kontynuowanie jej przez całą ciążę i okres karmienia piersiąIle kwasu foliowego przed ciążą? 0,4 mg kwasu foliowego + 0,4 mg 5-MTHF/dzieńKwas foliowy do 12 tc: 0,8 mg 5-MTHF/dzieńKwas foliowy po 12 tc., w czasie połogu i w okresie karmienia piersią dawka: 0,8 mg 5-MTHF/dzieńJaki kwas foliowy w ciąży? zalecaną formą przez PTPIG są foliany Pozytywny wpływ na wchłanianie kwasu foliowego mają: witamina B6, witamina B12, cholinaPodsumowanieKwas foliowy jest niezwykle ważnym składnikiem diety, który przyczynia się do prawidłowego wzrostu i dojrzewania płodu. Warto dbać o regularne spożywanie produktów bogatych w kwas foliowy i pamiętać o prawidłowej suplementacji, ponieważ nawet przy zdrowej diecie podaż tej witaminy jest niewystarczająca do zbilansowania potrzeb przyszłej matki.Bibliografia1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących, Ginekol Pol. 2014, 85, 395-399.2. Seremak-Mrozikiewicz A., Bomba-Opoń D., Drews K., Kaczmarek P., Wielgoś M., Sieroszewski P., Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu; 20243. Bomba-Opoń D., Hirnle L., Kalinka J., Seremak-Mrozikiewicz A., Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, 2(5): 210-2144. Czeczot H., Kwas foliowy w fizjologii i patologii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 20085. Czyżewska-Majchrzak Ł., Paradowska P., Skutki niedoboru i ryzyko suplementacji folianów w diecie, Nowiny Lekarskie 20106. Kapka-Skrzypczak L., Niedźwiedzka J., Skrzypczak M., Wojtyła A., Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012, 18(1): 65-697. Moczulska H., Pesz K., Gach A., Borowiec M., Sieroszewski P., Sąsiadek M., Jakubowski L., Wielgoś M., Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka i Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w sprawie zlecania i interpretacji wyników badań pod kątem wariantów genetycznych w genie MTHFR, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 20178. Sikorska-Zimny K., Występowanie oraz wpływ kwasu foliowego na organizm ludzki, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 20139. KWAS FOLIOWY – ROLA I ZASADNOŚĆ SUPLEMENTACJI U RÓŻNYCH GRUP PACJENTÓW. mgr farm. Joanna Gaszyńska Praca poglądowa w ramach specjalizacji z farmacji aptecznej Kierownik specjalizacji: mgr farm. Łukasz Gurbada Poznań 201810. Jarosz M. [red.]: Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa; 2017.11. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B. i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa; 2017.12. Witczak M., Ferenc T., Wilczyński J.: Patogeneza i genetyka wad cewy nerwowej. Ginekol Pol.; 2007. 78: 981-98513. Effect of continued folic acid supplementation beyond the first trimester of pregnancy on cognitive performance in the child: a follow-up study from a randomized controlled trial (FASSTT Offspring Trial)14. Chidambaram B., Folate in pregnancy, „ncbi.nlm.nih.gov”, [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3519088/, [dostęp:] 29.11.2021 r.15. Plumptre L., High concentrations of folate and unmetabolized folic acid in a cohort of preg-nant Canadian women and umbilical cord blood, „ncbi.nlm.nih.gov”, [online], https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26269367/, [dostęp:] 29.11.2021 r.16. Cieślik E. i in., Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględ-nieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym, „h-ph.pl”, [online], http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2011/hyg-2011-4-431.pdf, [dostęp:] 29.11.2021 r.

Coraz częściej konsumenci zwracają uwagę nie tylko na skład produktów, które kupują, ale też na to, jak są pakowane i transportowane. Spodziewają się, że działania producentów też będą odzwierciedlały troskę o środowisko. W formeds podjęliśmy śmiałe kroki, aby sprostać tym oczekiwaniom. Jakie rozwiązania wdrożyliśmy? W formeds zadbaliśmy o cztery kluczowe obszary, by hasło czysty skład było utożsamiane nie tylko z naszymi suplementami, ale również z metodami ich pakowania. Postawiliśmy na: opakowania bezpieczne i wolne od BPA (bisfenolu), ograniczenie zużycia surowców, innowację w technologii produkcji, która zmniejsza wagę opakowań, wprowadzenie bioplastiku, który powstaje z surowców roślinnych, Jak te zmiany wyglądają w praktyce?  Rezygnujemy z kartonowych opakowań Aż 50% drewna znajdującego się w obrocie handlowym jest wykorzystywane do produkcji papieru. Jednocześnie, wytworzenie tony papieru pochłania 17 drzew, które alternatywnie mogłyby zapewnić tlen dla 17 ludzi (jedno drzewo produkuje ok. 140 kg tlenu w rok, czyli tyle, ile średnio zużywa przez ten czas jedna osoba dorosła). W dodatku, wyprodukowanie zaledwie jednego kilograma papieru pochłania aż 250 litrów wody – a statystyczny Polak w ciągu roku zużywa go 100 kilogramów.  Mając na uwadze te dane, w 2024 roku w formeds ograniczamy produkcję kartonowych opakowań, co przekłada się na zmniejszenie ich liczby o około 130 525 sztuk rocznie. W ten sposób zaoszczędzimy blisko 2 tony papieru! To także oszczędność około 446,5 tys. litrów wody, czyli ilość, którą (według niektórych szacunków) zużywa czteroosobowa rodzina przez ponad trzy lata. Zwiększamy wykorzystanie pojemników z surowców roślinnych Zmieniają się także opakowania naszych suplementów z linii LIPOCAPS, OLICAPS i POWDER. Wszystkie otrzymały specjalne pojemniki z bio HDPE – takie same, jak opakowania, które od lat wykorzystujemy w naszej wiodącej linii BICAPS.  Czym jest Bio HDPE? Ten polietylen wysokiej gęstości to jedna z najbardziej bezpiecznych odmian plastiku. Stosuje się ją najczęściej w dziecięcych zabawkach lub butelkach dla niemowląt. Bio HDPE wytwarzane jest z trzciny cukrowej, pochodzącej z kontrolowanych upraw, wolnych od GMO. Jest niezwykle wytrzymałe, a przy tym wykazuje bardzo dużą odporność na działanie wysokich lub niskich temperatur i światła słonecznego. Opakowania wymienionych linii zawierają aż 93% bio HDPE i 7% HDPE. Oznakowanie na spodzie opakowania (strzałka skierowana w stronę napisu BioPE) pozwala na łatwą weryfikację tego, że pojemnik wykonano z surowców roślinnych.  Zmniejszamy wagę opakowań  Surowiec roślinny to nie jedyna zmiana, którą wdrożyliśmy dla opakowań z linii BICAPS, LIPOCAPS, OLICAPS i POWDER. Pojemniki wytwarzane są także przy pomocy nowoczesnej technologii wtrysku (IM). Dzięki niej opakowania są lżejsze, a do obiegu trafia zdecydowanie mniej tworzywa. Czego natomiast opakowania formeds nie zawierają?  Nie znajdziemy w nich śladu bisfenolu A (BPA), czyli substancji chemicznej często spotykanej w opakowaniach żywności, napojów i wyrobów medycznych. Pojemniki formeds podlegają rygorystycznym badaniom w niezależnych laboratoriach. Dzięki temu jesteśmy pewni, że nasze produkty nie są zanieczyszczone bisfenolem A, który może przenikać do żywności, a z niej także do powietrza i gleby. Co istotne, substancja ta potrafi gromadzić się w ludzkich tkankach i narządach i jest dla nas potencjalnie szkodliwa. Ze względu na swoje właściwości hormonopodobne, bisfenol A często wiąże się z receptorami estrogenowymi i androgenowymi w ludzkim ciele. Może przez to powodować powstawanie i rozwój nowotworów, a także wpływać na metabolizm, system rozrodczy czy układ sercowo-naczyniowy.  Wnikliwie badamy bezpieczeństwo opakowań Opakowania formeds badamy także pod kątem tzw. migracji tworzywa, z którego zostały wykonane. Migracja to proces uwalniania się pozostałości wyrobu do jego wnętrza, czyli np. do jedzenia, które jest w danym opakowaniu przechowywane. Dobrą praktyką dyktowaną przez wymogi unijne jest, by z danego materiału nie uwalniało się więcej niż 10 mg składowych tworzywa na 1 dm3 jego powierzchni. Tymczasem w opakowaniach linii BICAPS, LIPOCAPS, OLICAPS i POWDER migracja jest mniejsza niż 0,5 mg na 1 dm3. To najmniejsza możliwa wartość, poniżej czułości badania, co pokazuje, jak bezpieczne jest wykorzystywane w tych pojemnikach tworzywo.  Recykling – mała sprawa, duży zysk Wszystkie wprowadzone przez nas zmiany mają na celu dbałość o zrównoważony rozwój. Zachęcamy naszych klientów, by dołożyli do tego też swoją małą cegiełkę: poprawny recykling opakowań. Jeśli bowiem ponownie wykorzystamy materiały, które już trafiły do obiegu, nie zmarnujemy kolejnych zasobów.  Jak donoszą badania magazynu „Plastics Review”, w 2021 roku w Polsce recyklingowi poddano tylko do 10% odpadów z tworzyw sztucznych. To wciąż za mało. Pamiętajmy o tym, segregując śmieci - wszystkie opakowania stosowane w formeds nadają się do ponownego wykorzystania.

Suplement diety to środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety. To skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy bądź inny fizjologiczny. Patrząc na taką definicję można spodziewać się, że produkt dostarczy naszemu organizmowi to, co najlepsze - witaminy, minerały czy dobroczynne związki pozyskiwane z roślin. Trzeba mieć jednak na uwadze, że produkcja takich postaci jak tabletki, kapsułki, a nawet proszki i płyny jest skomplikowanym procesem. Technolodzy, operatorzy produkcji i osoby odpowiedzialne za jakość produktów, codziennie mierzą się z licznymi wyzwaniami produkcyjnymi. Ponadto, jako konsumenci oczekujemy nie tylko jakości i bezpieczeństwa, ale również przyjemnego użytkowania suplementów diety, np. dobrego smaku czy łatwego rozpuszczania w wodzie. To wszystko prowadzi do powszechnego stosowania dodatków do żywności, których obecnie zgodnie z regulacjami prawnymi dopuszczonych jest aż 26 różnych kategorii, a w każdej z nich znajdziemy wiele różnych substancji, przez co lista dodatków jest niezwykle długa.   Jakie funkcje mają dodatki do żywności? Składniki dodatkowe dobierane są w zależności od potrzeb. Konserwanty mają za zadanie przedłużać trwałość produktów i zabezpieczać je przed rozwojem niechcianych mikroorganizmów. Wypełniacze pozwalają  wprowadzić substancję aktywną, której pożądana dawka jest zbyt niska, aby podać ją w komfortowej postaci.  Słodziki i cukier sprawiają, że płyny lub proszki rozpuszczone w wodzie bardziej nam smakują. Łatwo więc wywnioskować, że składniki dodatkowe nie mają nic wspólnego z odżywianiem naszego organizmu. Służą one głównie usprawnieniom procesów produkcyjnych i sprawiają, że stają się one bardziej wydajne, tzn. maszyna w tym samym czasie może wytworzyć więcej produktów. Dlatego to, czego nie ma w twoim suplemencie, jest równie ważne.   W formeds z pełną świadomością zrezygnowaliśmy z takich substancji. Przez lata opracowywaliśmy technologie wytwarzania i budowaliśmy własny park maszynowy, który umożliwia nam oferowanie w każdym produkcie wyłącznie składników o działaniu odżywczym. Parszywa 12-tka, czyli dodatki, których nigdy nie znajdziesz w produktach formeds Wśród wielu dodatków spożywczych powszechnie stosowanych w branży spożywczej, 12 z nich zdobyło szczególną popularność wśród producentów suplementów diety, ze względu na niską cenę i bardzo dobre właściwości usprawniające produkcję oraz uatrakcyjnienie smakowych i wizualnych aspektów produktów. W formeds dajemy Ci gwarancję, że żadnego z tych dodatków nigdy nie znajdziesz w naszych suplementach.   Słodziki To substancje słodzące, wykorzystywane do nadania środkom spożywczym słodkiego smaku. Nie są to jednak cukry. Obecnie dopuszczone jest aż 16 różnych składników pełniących tę rolę. Niemniej jednak, istnieje potrzeba świadomego podejścia do ich spożywania, gdyż nie wszystkie są obojętne dla naszego samopoczucia. Przykładowo, popularne słodziki z grupy alkoholi wielowodorotlenowych, znane również jako poliole, mogą wywoływać efekt przeczyszczający, szczególnie gdy ich zawartość w produkcie przekracza 10%. Dlatego ważne jest, aby osoby z wrażliwym układem pokarmowym zwracały uwagę na obecność takich substancji jak maltitol, ksylitol czy erytrytol w produktach spożywczych, w tym suplementach diety dla dzieci. Niezależne badania przeprowadzone na ludziach wykazały, że niektóre słodziki, takie jak sukraloza, sacharyna czy aspartam, mogą mieć niekorzystny wpływ na mikroflorę jelitową. Już po czterech dniach stosowania diety zawierającej aspartam lub acesulfam K zaobserwowano spadek różnorodności mikroorganizmów jelitowych, które pełnią kluczową rolę w procesach trawienia, metabolizmu oraz w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Dodatkowo, pojawiają się badania sugerujące, że niektóre sztuczne słodziki, np. sacharyna, mogą być powiązane z gorszą odpowiedzią glikemiczną u badanych pacjentów, co stanowi szczególne zagrożenie dla osób z zaburzeniami gospodarki cukrowej. Warto śledzić rozwój tych doniesień naukowych! Barwniki Są to substancje nadające żywności barwę wyłącznie w celu poprawy walorów wizualnych. W normalnych warunkach nie są jednak spożywane jako składniki odżywcze.  Barwniki pozyskiwane są z jadalnych surowców poprzez fizyczną lub chemiczną ekstrakcję, której efektem jest uzyskanie pigmentów. Barwniki popularnie stosowane są w produktach takich jak żelki, napoje czy lizaki- zwłaszcza w tych przeznaczonych dla najmłodszych. Warto zwracać uwagę na skład tego typu produktów, ponieważ niektóre barwniki mogą mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci. Zaliczamy do nich: Żółcień chinolinowa (E 104) Żółcień pomarańczowa (E 110) Azorubina/karmoizyna (E 122) Czerwień allura (E 129) Tartrazyna (E 102) Czerwień koszenilowa A (E 124) Ponadto, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności stwierdził, że pewna część populacji może nie tolerować tartrazyny (E102), czego objawami może być zaczerwienienie skóry. Dodatek cukru Dodatek cukru w postaci sacharozy można bardzo często znaleźć w składach suplementów diety. Słodki smak jest jednym z bardziej pożądanych w diecie zachodniej, dlatego producenci mogą chcieć wychodzić naprzeciw konsumentom, aby poprawić odbiór witamin czy minerałów, których oryginalny smak nie jest atrakcyjny. Warto jednak pamiętać, że 1 mała łyżeczka cukru to aż 20 kcal! Ponadto, nadmierne spożywanie cukru z różnych źródeł może prowadzić do zmian neuroadaptacyjnych, które mogą wpływać na układ nagrody mózgu w sposób przypominający uzależnienie. Istotnym będzie również przeznaczenie produktu, ponieważ cukier bierze udział w procesie glikacji białek czyli prowadzi do degradacji m.in. kolagenu czy elastyny. Dlatego przyjmowanie suplementu diety z kolagenem oraz dodatkiem cukru może nie być skuteczne i mijać się z założonymi celami. Talk Krzemian magnezu popularnie nazywany jest talkiem, a jako dodatek do żywności oznaczany jest E553b. Jest to najbardziej miękki minerał i jego właściwości wykorzystywane są w celu uproszczenia i usprawnienia procesów produkcyjnych. W suplementach diety w postaci tabletek, kapsułek czy proszków może działać jako składnik przeciwzbrylający i redukujący tarcie. Nie ma jednak żadnej wartości odżywczej. Ponadto, w 2018 roku eksperci Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności na podstawie licznych danych naukowych, przeanalizowali składnik i stwierdzili, że na obecny stan wiedzy nie może ostatecznie ocenić bezpieczeństwa krzemianu magnezu. Dwutlenek krzemu Dwutlenek krzemu znany jest również jako krzemionka oraz oznaczany jest numerem E551. Pełni funkcję substancji przeciwzbrylającej czyli ograniczającej tendencję pojedynczych cząstek do zlepiania się, np. w produktach w postaci proszku. Europejski Komitet Naukowy ds. Żywności w opinii z dnia 18, maja 1990 r. nie ustalił górnego akceptowanego dziennego spożycia.  Stearynian magnezu Stearynian magnezu to organiczna sól magnezowa kwasu stearynowego. Biały, nierozpuszczalny w wodzie proszek stosowany jako substancja pomocnicza procesu produkcyjnego o funkcji lubrykantu, dzięki czemu zmniejsza tarcie cząstek i ułatwia procesy produkcji m.in. tabletek czy kapsułek. Stearynian magnezu dla wielu konsumentów jest składnikiem budzącym niepokój. Dostępne badania mogą budzić niepewność, dlatego w formeds opracowaliśmy procesy technologiczne, które pozwalają nam w pełni zrezygnować z tego składnika. Ekstrakt i łuski ryżu Mając na uwadze niepewność konsumentów związaną ze stearynianem magnezu, producenci mogą zastosować roślinny odpowiednik.  Również pełni funkcję lubrykantu. Dostarcza znikomą wartość odżywczą (przede wszystkim węglowodany), a głównym zadaniem jest upraszczanie procesów wytwarzania suplementów diety w postaci np. kapsułek czy tabletek. Jego zawartość w składzie może sięgać 3%. Konserwanty Są to substancje przedłużające okres przydatności do spożycia poprzez ochronę przed wzrostem mikroorganizmów patogennych. Popularnie stosowane konserwanty nie mogą wywierać szkodliwego wpływu na organizm, natomiast bardzo istotna jest świadomość producentów w stosowaniu tych składników. W 2007 roku opublikowano badania, w których we wnioskach zaznaczono, że popularny konserwant, benzoesan sodu, może przyczyniać się do generowania nadpobudliwości u dzieci. Ten sam składnik, który sam w sobie uznany jest jako bezpieczny, w niektórych produktach kwaśnych może wchodzić w interakcje tworząc niebezpieczny związek – benezen. Produkty formeds nie wymagają konserwacji, dlatego składy są wolne od tego typu dodatków. Sztuczne aromaty Są to środki aromatyzujące, wytwarzane ze składników syntetycznych w ramach zaawansowanych procesów technologicznych.  Ich zadaniem jest nadanie lub zmiana zapachu i smaku żywności. Jeżeli sprawdzasz składy produktów, sztuczne aromaty są łatwe do zauważenia: wszystkie aromaty, które nie są wymienione jako "naturalne aromaty" lub nie mają oznaczenia "naturalne", są sztuczne. Oleje uwodornione To oleje, w których, na drodze procesu chemicznego, zostały zredukowane wiązania wielokrotne w celu poprawy ich stabilności. Procesowi poddaje się zarówno oleje roślinne, jak i rybie. W przeciwieństwie do oleju wielokrotnie nienasyconego, tłuszcze częściowo utwardzone są źródłem szkodliwych izomerów trans, które przyczyniają się do zaburzeń sercowo-naczyniowych.  Celuloza mikrokrystaliczna Celuloza jest węglowodanem złożonym, a postać mikrokrystaliczną otrzymuje się poprzez dodatkowe procesy chemiczne. W suplementach diety często stanowi wypełniacz- ma za zadanie zwiększyć objętość porcji, gdy dawki substancji odżywczej (np. witamin) są zbyt małe, aby wytworzyć kapsułki czy tabletki. W formeds kapsułki wypełniamy wysokiej jakości inuliną, otrzymaną przez prostą wodną ekstrakcję z korzenia cykorii. Dzięki temu zastosowana inulina zawiera mieszaninę krótkich, średnich i długich łańcuchów błonnika, które podlegają fermentacji na różnych długościach jelita grubego i wpływają pozytywnie na jego pracę. Skrobia modyfikowana Składnik ten otrzymywany jest w wyniku jednego lub większej ilości zabiegów chemicznych na skrobiach spożywczych, które mogły być wcześniej podane zabiegom fizycznym lub działaniu enzymów i mogą być rozcieńczone lub odbarwione kwasem albo  ługiem. Skrobia modyfikowana może być wykorzystywana w suplementach diety jako składnik wypełniający i ułatwiający procesy produkcyjne. Osoby będące wrażliwe na gwałtowne skoki glukozy i przyjmujące dużą ilość suplementów, powinny zwrócić uwagę na sumę skrobi we wszystkich przyjmowanych preparatach, ponieważ posiada ona wysoki indeks glikemiczny (100).   Warto śledzić najnowsze doniesienia naukowe! Tlenek tytanu E171 jest przykładem składnika, który przez lata był uznawany jako bezpieczny i  był dopuszczonym dodatkiem do żywności. Szczególnie szeroko stosowany był w kapsułkach suplementów diety jako biały barwnik. Sytuacja zmieniła się jednak diametralnie wraz z publikacją rozporządzenia Unii Europejskiej w dniu 18. stycznia 2022 roku. Na mocy tego dokumentu popularny barwnik został zakazany. Źródłem tak radykalnej decyzji była opina Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, że tlenek tytanu nie może być uważany za bezpieczny. Wynika to z faktu, że barwnik ten często występuje w postaci nanocząsteczek, co ułatwia absorbcję przez organizm. Tym  samym wywiera większy wpływ. Tlenek tytanu powiązano z genotoksycznością czyli zdolnością substancji chemicznej do uszkadzania DNA komórek, co z kolei może prowadzić do skutków rakotwórczych. W formeds nigdy nie stosowaliśmy tlenku tytanu ani żadnych innych barwników. Nasze kapsułki są wolne od składników dodatkowych i zawsze transparentne.   Mając komplet informacji na temat składników dodatkowych, możesz świadomie wybierać produkty, które dostarczysz swojemu organizmowi. W formeds Twoje zdrowie stawiamy na pierwszym miejscu i dlatego proponujemy alternatywę -  zawsze czysty skład! Nasze produkty dostarczą Ci wyłącznie składniki o działaniu odżywczym. Dodatki nie stanowią dla Ciebie żadnej korzyści, więc rozwiązaniem problemów technologicznych i produkcyjnych zajmiemy się my - bez kompromisów! Bibliografia: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. 2020. Mirosław Jarosz, Ewa Rychlik, Katarzyna Stoś, Jadwiga Charzewska,. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37111090/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35987213/ https://1000dni.pl/zywienie-i-rozwoj-niemowlecia/barwniki-spozywcze-zaburzaja-koncentracje https://www.ptfarm.pl/pub/File/bromatologia_2011/3/760-767.pdf https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2018.5375 https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(07)61306-3/abstract https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9249520/ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1130/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011z dnia 25 października 2011 r.  

Podtytuł: Kolagen to nieodłączny element strukturalny ludzkiego ciała, który pełni istotna rolę w budowie i funkcjonowaniu skóry, kości, chrząstek oraz innych tkanek łącznych. Wstęp: W ostatnich latach kolagen, zwany inaczej „białkiem młodości”, zyskał na popularności, co sprawiło, ze stał się jednym z najczęściej wybieranych suplementów diety. W poniższym artykule postaramy się przeanalizować rodzaje kolagenu, ich budowę oraz właściwości. Dowiemy się również gdzie występuje kolagen oraz na co wpływa kolagen w ludzkim organizmie.Kolagen – co to i jakie ma działanie?Kolagen to główne białko strukturalne tkanek łącznych ludzkiego ciała. Stanowi 30% wszystkich białek kręgowców i wyróżnia się wysoką wytrzymałością oraz elastycznością. Kolagen pełni wiele istotnych ról w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Głównym zadaniem kolagenu w organizmie jest łączenie ze sobą komórek i zapewnienie elastyczności tkanek. Stanowi on element budulcowy organów, zwłaszcza skóry, kości, chrząstek oraz naczyń krwionośnych. Funkcje kolagenu:Kolagen na skórę: W anatomicznej budowie skóry wyróżniamy 3 warstwy: tkankę podskórną, skórę właściwą oraz naskórek. Białko kolagenowe zapewnia integralność skóry właściwej z naskórkiem. Dzięki temu zabezpiecza skórę właściwą przed urazami mechanicznymi. Odpowiada również za prawidłową elastyczność, nawilżenie a także przyspiesza jej regeneracje np. poprzez przyspieszenie procesu gojenia ran.Kolagen na włosy: Kolagen zapewnia organizmowi odpowiedni poziom aminokwasów, które odżywiają cebulki włosów oraz przyczyniają się do ich prawidłowego wzrostu. Kolagen na układ kostny i chrzęstny: Kolagen odpowiada za produkcje mazi stawowej oraz prawidłowy stan chrząstki. Zmniejsza aktywność enzymów wpływających na stan zapalany, a także przyspiesza regenerację chorych tkanek. Zwiększa wytrzymałość, gęstość i masę mineralną szkieletu kostnego, a także poprawia mobilność oraz regenerację mięśni. Kolagen na układ immunologiczny: Kolagen odpowiada za zmniejszenie wchłaniania i rozprzestrzeniania się drobnoustrojów chorobotwórczych w organizmie człowieka.Budowa kolagenu – z czego jest kolagen i jak wygląda jego struktura?Struktura kolagenu to potrójna helisa złożona z łańcuchów polipeptydowych. W ich skład wchodzi 19, regularnie rozmieszczonych aminokwasów, wśród których znajdziemy: glicynę, prolinę oraz hydroksyproline. Kolagen znajduje się w różnych tkankach organizmu, przez co jego struktura może się nieco różnić w zależności od rodzaju tkanki, pełnionej roli oraz pochodzenia kolagenu. Dla przykładu, budowa kolagenu skór ryb jest zdecydowanie mniej usieciowana niż kolagenu ze skór bydła czy wieprzowiny. Kolagen może również zmieniać swoją strukturę w wyniku działania czynników zewnętrznych, takich jak przeciążenie, intensywny ruch, choroby czy zmiany hormonalne. Jak przebiega synteza kolagenu?Produkcja kolagenu to proces wieloetapowy. Biosynteza kolagenu ma miejsce głównie w komórkach fibroblastów. Są to wyspecjalizowane komórki tkanki łącznej, które odpowiadają za tworzenie włókien oraz utrzymywanie prawidłowego kształtu całych tkanek oraz narządów. Synteza kolagenu może przebiegać zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzkomórkowo. Spożywany przez nas pokarm bogaty w białko, zostaje rozłożony przez enzymy trawienne do najprostszej formy, czyli aminokwasów. Trafiają one do fibroblastów, w których dochodzi do syntezy tropokolagenów – prekursorów właściwego kolagenu – złożonych z pojedynczych alfa łańcuchów aminokwasów. Wytworzone tropokolageny łączą się ze sobą tworząc coraz to większe struktury, które ostatecznie tworzą włókna kolagenowe. Niestety już po 25 roku życia dochodzi do zmniejszenia aktywności fibroblastów, co wiąże się ze spadkiem produkcji kolagenu – około 1-1,5% rocznie. Proces ten mogą przyspieszać czynniki związane z prowadzonym stylem życia, np. palenie tytoniu czy nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne. Duży wpływ na syntezę kolagenu ma również witamina C. Wchodząca w skład struktury kolagenu – hydroksyprolina, powstaje poprzez modyfikację proliny. W procesie tym niezbędny jest udział witaminy C. Jej niedobór spowalnia produkcje hydroksyproliny i zatrzymuje syntezę kolagenu. Typy kolagenu a funkcje które pełniąOpisano już 29 typów kolagenu, które można podzielić na 2 grupy: kolageny fibrylarne (włókniste) zdolne do formowania włókien oraz kolageny niefibrylarne pełniące nieco inne funkcje. • Kolageny fibrylarne (włókniste)Kolageny fibrylarne zostały odkryte jako pierwsze spośród wszystkich białek kolagenowych. Zaliczamy do nich kolageny typu: I, II, III, V, XI, XXIV oraz XXVII, które zlokalizowane są w różnych narządach organizmu.1. Kolagen typu ITo najbardziej popularny typ kolagenu. Dominuje w skórze (80%), kościach i ścięgnach.2. Kolagen typu IIKolagen typu II jest jednym z podstawowych elementów budujących chrząstkę stawową. Wspiera elastyczność oraz wytrzymałość stawów.3. Kolagen typu IIIKolagen typu III jest drugim, najpowszechniejszym typem kolagenu w organizmie człowieka. Stanowi kluczowy składnik strukturalny kolagenu włóknistego. Łączy się wraz z kolagenem typu I tworząc włókienka, dzięki czemu odpowiada za kontrolowanie średnicy włókienek oraz uczestniczy w sieciowaniu kolagenu.4. Inne typy kolagenów fibrylarnychWśród kolagenów fibrylarnych, znajdziemy również kilka innych, mniej popularnych typów:Kolagen typu IV, który jest kolagenem błony podstawnej. Tworzy on cienkie membrany między różnymi tkankami organizmu.Kolagen typu V – kolagen śródmiąższowy, który stanowi dopełnienie kolagenu typu I.Typ VI – który jest odmianą typu V.Typ VII - obecny w tkance nabłonkowej, w skórze oraz na powierzchni tętnic.Typ VIII – obecny w śródbłonku. Występuje w tkankach tworzących wnętrze naczyń krwionośnych - żył i tętnic oraz błony śluzowe.Typ IX, X, XI – znajduje się wraz z typem II w chrząstkach.• Kolageny niefibrylarne Kolageny niefibrylarne stanowią jedynie 10% masy kolageny w organizmie. Wchodzą jednak w skład tak istotnych narządów jak mózg, oczy czy wątroba.1. Kolageny błony podstawnej (np. kolagen typu IV) 2. Kolageny tworzące mikrowłókna (np. kolagen typu VI)3. Kolageny tworzące tzw. Włókna kotwiczące (kolagen typu VII)4. Kolageny FACITs (IX, XII, XIV, XVI, XIX, XX, XXI, XXII, XXVI)5. Kolageny zawierające domeny transbłonowe MACITs (XIII, XVII, XXIII, XXV)6. Multipleksy -MULTIPLEXINs (XV, XVIII)Najpowszechniejsze typy kolagenu w organizmie człowiekaKolagen typu I oraz III to zdecydowanie najbardziej powszechne typy kolagenu w organizmie człowieka. Kolagen typu I jest najobficiej występującym kolagenem, który znajdziemy praktycznie we wszystkich tkankach łącznych w organizmie człowieka. Wchodzi w skład macierzy śródmiąższowej oraz stanowi główny składnik budulcowy białka kości, skóry, ścięgien, więzadeł, twardówki, rogówki oraz naczyń krwionośnych. Spośród wymienionych tkanek, to w skórze i kościach znajduje się największa ilość kolagenu typu I. Stanowi on bowiem około 95% całkowitej masy kolagenu w kościach.Kolagen typu III to drugi najpowszechniejszy typ kolagenu w organizmie człowieka. Stanowi główny składnik strukturalnej organizacji kolagenu włóknistego. Kolagen typu III łączy się z kolagenem typu I tworząc włókienka, które odpowiadają za kontrolowanie średnicę włókienek oraz biorą udział w sieciowaniu kolagenu. Badania udowodniły, że kolagen typu III potrafi łączyć się również z kolagenem typu II. Nie potwierdzono jednak, czy odgrywa on istotną rolę w strukturze chrząstki. Jaki typ kolagenu znajduje się w stawach?W stawach znajduje się aż 8 różnych typów kolagenu, a największą część stanowi kolagen typu II. Towarzyszą mu mniejsze kolageny (IV, VI, IX, X, XI, XII, XIII itd.), które nadają chrząstce stawowej odporność na rozciąganie. Te drobne kolageny mają wpływ nie tylko na strukturę stawu, ale także jego właściwości mechaniczne oraz kształt. Jaki typ kolagenu znajduje się w skórze?W skórze znajdziemy aż 20 różnych typów kolagenu. Głównymi typami kolagenu w skórze są kolageny włókniste typu I (80%) i III (15%). Towarzyszą im inne, mniejsze kolageny związane z błoną podstawną (typ IV, VII, XV, XVIII), kolageny skórne (V, VI, XII, XIV, XVI) oraz kolageny transbłonowe, tzw. MACIT, które są niezbędne do prawidłowego działania skóry. Źródła kolagenu w diecie – w czym jest najwięcej kolagenu?Źródłem kolagenu są tylko i wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego. Najwyższą zawartość kolagenu posiada:• Bulion na kościach – bogaty w kolagen oraz inne wartościowe składniki takie jak glukozamina oraz chondroityna wspierające zdrowie stawów• Kurczak oraz ryby ze skórą• Kurczęce łapki• Podroby (wątróbka, nerki, serca)• Żelatyna (obecna w galaretkach owocowych, deserach czy galartach)Owoce oraz warzywa nie są źródłem kolagenu, jednak ich spożycie może wpływać na jego poziom. Wszystko za sprawą obecnej w nich witaminy C, która wspiera produkcję kolagenu. Suplementacja kolagenem – jaki kolagen wybrać?Dieta nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedni poziom kolagenu. Sytuacja ta dotyczy głównie wegan i wegetarian, których dieta jest praktycznie pozbawiona jego źródeł. W takim przypadku warto rozważyć suplementację. Poza tym suplementacja kolagenem bardzo często podyktowana jest faktem, iż wraz z wiekiem dochodzi do jego utraty. Poza samym procesem starzenia, utratę kolagenu mogą nasilać takie czynniki jak alkohol, papierosy oraz niezrównoważona dieta, pozbawiona witamin i minerałów. Badania naukowe wykazały, że suplementacja kolagenem zwiększa nawilżenie skóry (dzięki pobudzeniu produkcji kwasu hialuronowego), elastyczność skóry oraz prowadzi do redukcji zmarszczek. Zmniejsza łamliwość paznokci, stopień celluitu oraz poprawia kondycję włosów. Ma również wpływ na zmniejszenie bólu związanego z aktywnością fizyczną, a także bólu związanego z chorobami stawów, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Na rynku suplementów diety znajdziemy bardzo szeroką ofertę kolagenów. Rozważając rozpoczęcie suplementacji kolagenu należy mieć na uwadze kilka istotnych kwestii:Pochodzenie oraz rodzaje kolagenu: Na rynku suplementów diety znajdziemy kolagen różnego pochodzenia:• kolagen rybi – pozyskiwany ze skóry, kości, płetw ryb słodkowodnych i słonowodnych,• kolagen wołowy – uzyskiwany ze skóry, kości oraz ścięgien krowich• kolagen wieprzowy – pozyskiwany ze skór i kości świń,• kurczęcy• z błon jaj.Kolagen morski to świetna opcja dla osób które unikają produktów wołowych i wieprzowych ze względów dietetycznych lub światopoglądowych. Charakteryzuje się wysoką zawartością kolagenu typu I, dzięki temu korzystnie wpływa na kondycje skóry, włosów oraz paznokci. Kolagen wołowy oraz wieprzowy to równie cenna forma tego suplementu. Oba rodzaje kolagenu bogate są w kolagen typu I i III. Posiadają neutralny smak, zdecydowanie mniej charakterystyczny niż kolagen morski. Kolagen kurzy jest najczęściej wybierany w celu wsparcia kondycji stawów. Jest on bogaty w kolagen typu II, który wspiera wytrzymałość oraz strukturę chrząstki stawowej. Niezdenaturowany kolagen typu II oddziałuje bezpośrednio na układ odpornościowy, działając przeciwzapalnie i zmniejszając destrukcję chrząstki. Kolagen z błon jaj natomiast, to częsty wybór w przypadku chęci wsparcia kondycji skóry. Jest on bogaty w elastynę oraz kwas hialuronowy – składniki aktywne niezbędne dla wsparcia jędrności skóry oraz jej nawilżenia. Forma kolagenu: Kolagen pozyskiwany ze źródeł zwierzęcych poddawany jest działaniu wysokiej temperatury (50 - 100 stopni Celsjusza) co prowadzi do hydrolizy i powstania żelatyny. Poza tym, kolagen występuje również w formie kolagenu hydrolizowanego (HC) oraz niezdenaturowanego. Kolagen hydrolizowany, w wyniku dodatkowej hydrolizy enzymatycznej rozpada się do peptydów – bardziej przyswajalnych cząsteczek kolagenu, o mniejszej masie. To właśnie suplementy diety zawierające kolagen w formie peptydów cieszą się największą popularnością. Bez względu na źródło pochodzenia peptydów, zbudowane są one z proliny, glicyny, hydroksyproliny oraz hydroksylizyny. Wymienione aminokwasy są kluczowe podczas suplementacji kolagenu. Zastanawiając się nad formą suplementu warto rozważyć suplementację peptydami kolagenowymi oraz hydrolizatem kolagenu, ponieważ są najlepiej przyswajalnymi formami powszechnie uznanymi za najlepszy kolagen. Dodatki w produkcie: Przy wyborze konkretnego preparatu warto zwrócić uwagę na dodatki zawarte w suplemencie. Odpowiednio dobrane składniki mogą wzbogacać wartość odżywczą produktu. Dodatek witamin (witamina C i E) oraz minerałów (miedź, cynk, żelazo) wspomaga syntezę kolagenu. Wartościowym dodatkiem będzie również kwas hialuronowy (wspomaga nawilżenie skóry) oraz siarczan glukozaminy lub siarczan chondroityny, który może stanowić wsparcie w funkcjonowaniu stawów. WARTO ZAPAMIĘTAĆ:1. Kolagen jest kluczowym białkiem strukturalnym w ludzkim ciele, który odpowiada głównie za utrzymanie elastyczności oraz integralność tkanek. 2. Kolagen składa się z potrójnej helisy, złożonej z łańcuchów polipeptydowych, a jego struktura może różnić się w zależności od rodzaju tkanki.3. Synteza kolagenu odbywa się w komórkach fibroblastów, a jej intensywność zależy od takich czynników jak wiek czy styl życia.4. Istnieje wiele typów kolagenu, z których najczęściej spotykane to typ I i III.5. Źródłem kolagenu są wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego.6. Wybierając suplement z kolagenem warto wziąć pod uwagę pochodzenie, typ i formę produktu. 7. Na przyswajalność kolagenu wpływa wielkość jego cząstek.Źródła:1. Frankiewicz T. Niezdenaturowany kolagen typu II (UC-II) – nowe spojrzenie na patofizjologię oraz profilaktykę i leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów. Reumatologia News. 2017; 2(2): 97–102.2. Liu X., Wu H., Byrne M., Krane S., Jaenisch R. Type III collagen is crucial for collagen I fibrillogenesis and for normal cardiovascular development. Proceedings of the National Academy of Sciences. 1997; 94(5): 1852–1856.3. Kuivaniemi H., Tromp G. Type III collagen (COL3A1): Gene and protein structure, tissue distribution, and associated diseases. Gene. 2019; 707: 151–171. 4. Rørtveit R., Reiten M.R., Lingaas F. et al. Glomerular Collagen V Codeposition and Hepatic Perisinusoidal Collagen III Accumulation in Canine Collagen Type III Glomerulopathy. Veterinary Pathology. 2015; 52(6), 1134–1141. 5. Wang C., Brisson B. K., Terajima M., et al. Type III collagen is a key regulator of the collagen fibrillar structure and biomechanics of articular cartilage and meniscus. Matrix Biology. 2020; 85–86: 47–67. 6. Henriksen K., Karsdal M.A. Chapter 1 – type I Collagen. Biochemistry of Collagens, Laminins and Elastin. 2016; 1-11.7. Henriksen K., Karsdal M.A. Chapter 1 – Type I collagen. Biochemistry of Collagens, Laminins and Elastin. 2019; 1-12.8. Wu M., Cronin K., & Crane J. S. Biochemistry, Collagen Synthesis. W StatPearls. StatPearls Publishing. 2023 9. Reilly D. M., Lozano J. (2021). Skin collagen through the lifestages: Importance for skin health and beauty. Plastic and Aesthetic Research. 2021; 8: 2. 10. Bolke L., Schlippe G., GerB J., Voss W. A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study. Nutrients. 2019; 11(2494).11. Borumand M., Sibilla S. A Study Assess the Effect on Wrinkles of a Nutritional Supplement Containing High Dosage of Hydrolysed Collagen. Cosmeceuticals. 2014; 3: 93-96.12. Lin Ch., Tsai S., Huang K. et al. Analgesic efficacy of collagen peptide in knee osteoartritis: a meta-analysis of randomized controlled trial. Journal of Orthopaedic Surgery and Research. 2023; 18: 694. 13. Asserin J., Lati E., Shioya T. et al. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. Journal of Cosmetic Dermatology. 2015; 0: 1-11.14. Barati M., Jabbari M., Navekar R. Collagen supplementation for skin health:A mechanistic systematic review. Journal of Cosmetic Dermatology. 2020;00: 1-10.15. Lupu M., Pircalabioru G., Chifiriuc M. Beneficial effects of food supplements based on hydrolyzed collagen for skin care. Experimental and therapeutic Medicine. 2020; 20: 12-17.16. Song H., Li B. Beneficial Effects of Collagen Hydrolysate: A Review on Recent Developments. Biomed J Sci & Tech Res. 2017;1(2).17. Morąg M., Burza A. Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze. Journal of Health Study and Medicine. 2017;2: 77-100.18. Silvipriya K., Kumar K., Bhat A. et al. Collagen: Animal Sources and Biomedical Application. Journal of Applied Pharmaceutical Science. 201; 5(03): 123-127.19. Campos L., Santos Junior V., Pimentel J. Collagen supplementation in skin and orthopedic diseases: A review of literature. Heliyon. 2023; 9.20. Garcia-Coronado J., Martinez-Olvera L., Elizondo-Omana R. Effect of collagen supplementation on osteoarthritis symptoms: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Internation Orthopeadics. 2018.21. Bakilan F., Armagan O., Ozgen M. et al. Effect od Native Type II Collagen Treatment on Knee Osteoarthritis: A Randomized Controlled Trial. Eurasian J Med. 2016; 48: 95-101.22. Pu Sz., Huang Y., Pu Chi. Et al. Effect of Oral Collagen for Skin Anti-Aging: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2023; 15: 2080.23. Carvalho A., Marques A., Silva T. et al. Evaluation of the Potential of Collagen from Codfish Skin as Biomaterial for Biomedical Applications. Mar. Drugs. 2018; 16: 495.24. Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A. Kolagen – rola w organizmie w skutki niedoboru. Lek w Polsce. 2019; 29(12): 342-343.25. Alcaide – Ruggiero L., Molina-Harnandez V., Granados M. et al. Main and Minor Types of Collagens in teh Articular Cartilage: The Role of Collagens in Repair Tissue Evaluation in Chondral Defects. Int. J. Mol. Sci. 2021; 22 (13329).26. Theocharidis G., Conelly T. Minor collagens of the skin with not so minor functions. J. Anat. 2019; 235: 418-429.27. Perez-Sanchez A., Barrajon-Catalan E., Herranz-Lopez M. et al. Nutraceuticals for Skin Care: A Comprehensive Review of Human Clinical Studies. Nutrients. 2018; 10(403).28. Kim D., Chung H., Choi J. et al. Oral Intake of Low-Molecular-Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2018; 10(826).29. Haxsel D., Zague V., Schunck M. et al. Oral supplementation with specific bioactive collagen peptides improves nail growth and reduces symptoms of brittle nails. J Cosmet Dermatol. 2017; 1-7.30. Alcock R., Shaw G., Tee N. et al. Plasma Amino Acid Concentrations After the Ingestion of Dairy and Collagen Proteins, in Healthy Active Males. Frontiers in Nutrition. 2019; 6(163).31. Park K. Role of Micronutrients in Skin Health and Function. Biomol Ther. 2015; 23(3): 207-217.32. Ganceviciene R., Liakou A., Theodoridis A. et al. Skin anti-aging strategies. Dermato-Endocrinology. 2012; 4(3): 308-319.33. Reilly D., Lozano J. Skin collagen through the lifestages: importance for skin health and beauty. Plast Aesthet Res. 2021; 8(2).34. Czubak K., Żbikowska H. Struktura, funkcje i znaczenie biomedyczne kolagenów. Ann. Acad. Med. Siles. 2014; 68(4): 245-254.35. Kaziród K., Hunek A., Zapała M. et al. Collagen supplementation – does it bring benefits? Quality in Sport. 2023; 13(1): 88-107.36. Khatri M., Naughton R., Clifford T. et al. The effects of collagen peptide supplementation on body composition, collagen synthesis, and recovery from joint injury and exercise review. Amino Acids. 2021; 53: 1493-1506.37. Zdzieblik D., Brame J., Oesser S. et al. The Influence of Specific Bioactive Collagen Peptides on Knee Joint Discomfort in Young Physically Active Adults: A Radomized Controlled Trail. Nutrients. 2021; 13 (523).38. Luo Y., Sinkeviciute D., He Y. et al. The minor collagens in articular cartilage. Protein Cell. 2017; 8(8): 560-572.39. Gauza M., Kubisz L., Przybylski J. Właściwości preparatów kolagenowych ze skór ryb pozyskiwanych metodą kwaśnej hydratacji. Nowiny Lekarskie. 2010; 79(3): 157-162.