OPC - właściwości, działanie, przeciwskazania
OPC – oligomeryczne proantocyjanidyny
OPC to grupa związków należąca do proantocyjanidyn (PAC, skondensowane taniny), która jest klasyfikowana do fenoli. PAC nazywane są skondensowanymi garbnikami. Badania nad tą grupą związków rozpoczął w pierwszej połowie XX wieku Jacques Masquelier, gdy przebadał korę sosny w postaci parzonej, stosowaną przez rdzennych Amerykanów na problemy z uzębieniem, po czym zidentyfikował w niej monomeryczne proantocyjanidyny.
Ze względu na budowę, PAC klasyfikuje się jako oligomeryczne oraz polimeryczne, w zależności od ilości wiązań jednostek monomerowych. PAC składają się z flawan-3-olu, szczególnie (epi)afzelechiny, (epi)katechiny i (epi)gallokatechiny. W ich budowę rzadko wchodzą cząsteczki takie jak (epi)fisetinidol czy (epi)robinetinidol. W pestkach winogron zidentyfikowano jedynie proantocyjanidyny rodzaju procyjanidynowego, które składają się z jednostek (+)-katechiny i (-)-epikatechiny. Warto zaznaczyć, że procyjanidyny pochodzą od proantocyjanidyn, i stanowią ich główną grupę.
Oligoprocyjanidyny są procyjanidynami, które składają się z od 2 do 7 jednostek monomerycznych, gdzie główny monomer stanowi epikatechina i katechina. Gdy liczba połączonych monomerów jest większa niż 7, takie związki określane są jako polimery.
Odkryj produkty zawierające ten składnik:
OPC – w czym występuje?
Omawiane polifenole występują w orzechach, owocach (jagody, jabłka), warzywach, korze sosny, herbacie, zbożach i roślinach strączkowych. Produkty bogate w OPC to winogrona i jego przetwory, np. czerwone wino. Winogrono (Vitis vinifera) jest rośliną należącą do rodziny Vitaceae. Głównymi producentami tej rośliny są USA, Chiny, i Europa (Włochy). Przy wytwarzaniu win i soków z winogron powstają wytłoki, które stanowią 20% tego przemysłu. Aby ograniczyć problem środowiskowy powstały przy przetwarzaniu winogron, opracowano technologie pozwalające na pozyskiwanie drogocennych składników z wytłoków i pestek. Pestki nawet po wytłoczeniu są bogatym źródłem m.in. związków bioaktywnych, takich jak polifenole, głównie proantocyjanidyny w postaci oligomerów i polimerów. Co ciekawe, stężenie tych związków wyższe jest w pestkach niż w skórce. Pestki winogron bogate są także w kwasy tłuszczowe nienasycone (85-90% zawartości to kwas α-linolenowego i kwas γ-linolenowy).
W jakich produktach występuje OPC – Źródła OPC
Gdy zapotrzebowanie organizmu na antyoksydanty jest zbyt niskie z diety, i ze względu na opisaną niżej stabilność związków, warto jest rozważyć suplementację OPC, ponieważ związki te przynoszą wiele korzyści. OPC możemy znaleźć w suplementach diety w postaci tabletki czy kapsułek twardych (np. pullulanowych), lub w kosmetykach (kremy, płyny), bazujących na ekstraktach roślinnych działających przeciwutleniająco. Aby produkt spełniał swoje funkcje, wybierając suplement, ważne jest, aby producent deklarował zawartość bioaktywnych związków w dziennej porcji, a nie podawał tylko zawartość ekstraktu z pestek winogron, bez standaryzacji.
Czy wiesz, że...?
Proantocyjanidyny są wszechobecne w królestwie roślinnym? Dzięki ich biosyntezie, roślina może wykazywać obronę przed wpływem negatywnych czynników zewnętrznych, takich jak robaki, pierwotniaki, bakterie, wirusy i grzyby. Pełnią również funkcję ochronną przed działaniem promieniowania UV i przed metalami ciężkimi poprzez ich chelatację, a co ciekawe, ich smak chroni rośliny przed spożyciem przez zwierzęta gospodarskie.
Właściwości OPC – na co pomaga OPC?
Proantocyjanidyny są wysoce rozpowszechnioną grupą związków naturalnych, cechującą się różnorodną aktywnością biologiczną. Jako polifenolowe metabolity roślinne wykazują podobne do garbników właściwości.
Winogrono Vitis vinifera – właściwości i działanie
- winogrona Vitis vinifera – pomaga utrzymać prawidłowe funkcjonowanie żył
- wykazuje także właściwości antyoksydacyjne
Właściwości i działanie OPC – za co odpowiada OPC?
Procyjanidyny charakteryzują się niską biodostępnością z pożywienia, a ich przyswajalność i wchłanianie zależy od pH soku żołądkowego, i może zostać zaburzone przez stosowaną dietę, bogatą w węglowodany, białko czy błonnik. Proantocyjanidyny są także wrażliwe na utlenianie. Im dłuższa cząsteczka, tym wykazuje słabsze wchłanianie przez barierę jelitową, tym samym łatwiej wchłonięte zostaną pojedyncze mery, oligomery i na końcu polimery.
Suplementacja PAC wpływa na zmniejszenie w organizmie poziomu wolnych rodników, które wywołują stres oksydacyjny prowadząc do uszkodzeń lipidów czy białek, następstwem czego są problemy zdrowotne. Wykazuje się, że proantocyjanidyny charakteryzują się 20 krotnie wyższymi właściwościami przeciwutleniającymi niż witamina C, czy 50 krotnie większymi niż witamina E.
Proantocyjanidyny wykazują właściwości poprawiające funkcjonowanie żył, zapobiegając zwężeniu świtała tętnic, poprzez przeciwutleniające działanie na lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL). Ekstrakt z pestek winogron bogaty w proantocyjanidyny wykazuje efekt zmniejszający skurcz śródbłonka naczyń krwionośnych oraz kontrolę agregacji płytek krwi, a także zapobieganie uszkodzeniom czerwonych krwinek poprzez wychwyt wolnych rodników.
Właściwości OPC wpływające na poprawę stanu żył wiążą się z „paradoksem francuskim”, który opisany został w artykule dot. trans-resweratrolu.
W świetle naukowych dowodów:
W randomizowanym badaniu klinicznym udział wzięło 87 ochotników, którzy podzieleni zostali na 3 grupy (grupa ekstraktu z pestek winogron, grupa witaminy C oraz placebo). Wykazano, że podaż 24 godziny przed planowanym zabiegiem 100 mg ekstraktu z pestek winogron co 6 godzin wykazała zdolności przeciwutleniające podobnie jak witamina C w dawce 25 mg/kg masy ciała [11].
Badanie porównawcze siły przeciwutleniającej ekstraktu proantocyjanidyny z pestek winogron, witaminy C i E, wykazało, że ekstrakt jest zdecydowanie silniejszym przeciwutleniaczem w porównaniu do testowanych witamin [12].
Czy nadmiar OPC w organizmie jest możliwy?
PAC (w tym OPC) sprzęgane jest w wątrobie, i gromadzi się w tkankach. Wydalanie następuje z moczem.
OPC – suplementacja i dawkowanie
W przeanalizowanym badaniu ochotnicy suplementowali ekstrakt z pestek winogron w ilości 400 mg/dobę (ekstrakt podawano w dawce 100 mg co 6 godzin) .
OPC – jak długo stosować?
W innym badaniu, wykazano skuteczność suplementacji 300 mg ekstraktu z pestek winogron na dobę, stosowanym przez okres 12 tygodni .
OPC – po jakim czasie efekty suplementacji będą zauważalne?
W przeanalizowanych badaniach antyoksydacyjne efekty suplementacji zauważalne były we krwi już po kilkunastu godzinach od przyjęcia dawki ekstraktu z winogron.
OPC – skutki uboczne
Nie zaobserwowano skutków ubocznych suplementacji ekstraktem z winogron w badaniach wykorzystanych do napisania opracowania.
OPC – przeciwskazania
Nie zaleca się stosowania składnika u osób szczególnie wrażliwych jak np. u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u dzieci bez uprzedniej konsultacji specjalistycznej.
Baza danych PubMed, która obejmuje artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych wskazuje na przeprowadzenie 200 badań klinicznych produktów z OPC na ludziach.
Źródła:
- https://link.springer.com/article/10.1007/s11101-021-09764-2
- https://www.mdpi.com/1420-3049/24/4/677
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5891158/
- „A Review of Procyanidin: Updates on Current Bioactivities and Potential Health Benefits”
Razif Dasiman, Norazmir Md Nor, Zolkapli Eshak, Siti Syairah Mohd Mutalip, Nur Rohmah Suwandi, Habsah Bidin. Review Volume 12, Issue 5, 2022, 5918 - 5940 - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6520035/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8657439/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7250358/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7054588/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996914000520
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31713941/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5290695/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9090754/
Publikowane informacje mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny zastępować indywidualnych konsultacji lekarskich. Zaleca się skonsultowanie z lekarzem lub terapeutą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii. Wydawca nie dąży do nawiązania relacji lekarz-pacjent ze swoimi czytelnikami. Nie bierze również odpowiedzialności za wiarygodność, skuteczność lub prawidłowe stosowanie informacji umieszczonych na stronie, ani za ewentualne problemy zdrowotne wynikające z omówionych terapii.
